Accelerator in energietransitie

“TET is voortgekomen uit de klimaattafel voor het Noordzeekanaalgebied die in 2018 is gehouden. Opvallend positief toen was dat er bij ondernemers veel goede wil en energie was, maar ook concrete plannen,” vertelt Giulietta Cohen van ORAM. “Die dynamiek willen we met TET vasthouden. Dus organiseren we elk kwartaal TET-ontbijtsessies waar ondernemers uit de Amsterdamse Metropoolregio elkaar helpen om business cases rond energietransitie en circulariteit van de grond te krijgen. Zo brengt TET de energietransitie in het Noordzeekanaalgebied verder.” TET is daarmee het platform voor de Amsterdamse haven en industrie waar de energietransitie zichtbaar en concreet wordt en dat bedrijven verder brengt.

Eduard de Visser, strateeg bij Port of Amsterdam: “Bij die klimaattafels bleek al dat niemand overtuigd hoefde te worden dat de toekomst om duurzaamheid, energietransitie en circulariteit draait. Dat productieprocessen aangepast moeten worden, dat wellicht gewerkt moet worden met andere energieleveranciers in andere allianties en dat we nog onbekende problemen waarschijnlijk samen moeten oplossen. En daarom is een platform als TET zo nuttig. Ook voor Port of Amsterdam als een antenne om te weten wat er speelt bij de bedrijven.”

“TET is van en voor het bedrijfsleven”, illustreert Cohen. “Het gaat om hùn plannen en projecten; wat dat voor andere bedrijven kan betekenen en hoe die daarop kunnen aanhaken. Iemand die een tankstation voor waterstof wil neerzetten, is niet alleen op zoek naar mogelijke afnemers die overgaan op waterstofvrachtwagens. Het gaat ook om samenwerking met leveranciers van grondstoffen, of om het delen van kennis en ervaring.” TET heeft al geleid tot verrassende allianties. “Dat moet ook”, vervolgt Cohen, “want veel projecten zijn gedoemd in schoonheid te sterven als er niet wordt samengewerkt. Zonder samenwerking geen product; je hebt elkaar constant nodig. Zeker rond energietransitie, dat vaak gepaard gaat met grote en lange-termijn investeringen.”

“In je eentje een veranderingsproces rond energietransitie beginnen is heel spannend”, meent De Visser. “Meestal leidt het ertoe dat er helemaal van wordt afgezien. Maar doe je het samen, dan wordt het meteen minder belastend. Er zijn altijd voorlopers, die doen het gewoon. Anderen kijken liever eerst de kat uit de boom. Maar als ze horen via TET dat de buurman ergens aan meedoet , is de drempel eerder overschreden. Een goed voorbeeld doet goed volgen.”

Het NZKG is een energie-hotspot met 6 miljoen kubieke meter aan opslagcapaciteit die zich geleidelijk meer als alternatieve brandstoffen hub gaat ontwikkelen. Hoe kunnen we bestaande infrastructuur inzetten voor alternatieve brandstoffen als bio-fuels en waterstof en dat hier een plek geven? De Visser: “Dat doet Port of Amsterdam door bedrijven te faciliteren of als matchmaker te fungeren zoals bij TET. Maar ook door te zorgen voor infrastructuur. Bij de productie van synthetische kerosine bijvoorbeeld, is toegang tot groene waterstof en CO₂ nodig en die is er nog niet. Wij zorgen dat die infrastructuur er komt.”

“Een goed voorbeeld in het kader van infrastructuur is de samenwerking met partners als de Provincie Noord-Holland is de aanleg van de Energiehaven naast Tata Steel”, vervolgt De Visser. “Of de aanleg van een waterstofpijpleiding van IJmuiden naar Amsterdam met onder meer de Gasunie. Die moet in 2024-25 gereed zijn en daarop kunnen grote en kleine bedrijven straks aantakken. Inderdaad risicovol, want de groene waterstof zal dan nog niet volop beschikbaar zijn. De vraag is altijd: moet je wachten met zo’n pijpleiding aanleggen tot de markt volwassen is, of moet je hem aanleggen om die markt volwassen te krijgen?”

Port of Amsterdam neemt met haar partners de verantwoordelijkheid voor een energie-infrastructuur. Het is aan de bedrijven om daar nu en in de toekomst gebruik van te maken. Inmiddels is van het NZKG een metroplattegrondachtige kaart gemaakt waarop aangegeven staat hoe we als gebied samen op weg zijn naar een geïntegreerde energiehub (zie volgende pagina). Cohen: “Met het opslaan van biobrandstoffen en de productie van bio-LNG is het NZKG als energie-hotspot al vol in transitie. Voor alles geldt: samenwerking en goede communicatie zijn doorslaggevend. Men moet wel weten in welke fase een project is, zoals het voorbeeld van de productie van synthetische kerosine. Rond energietransitie is vaak sprake van een verre horizon."

“We gaan door met TET”, zegt Cohen. “Ook al zal het, net als alles voorlopig, in een online variant plaatsvinden. TET staat inmiddels op de kaart. Al meer dan tweehonderd bedrijven hebben – in wisselende samenstelling – de afgelopen twee jaar deelgenomen. We gaan nu verder verdiepen. Per project kijken in welke categorie het valt en wordt van te voren bepaald wat een specifiek project nu echt nodig heeft. Zodat de vliegwielfunctie optimaler wordt. We willen ook meer ruimte geven aan meerdere aspecten binnen een project – juridisch, technisch, economisch.”

“Ik kan niet wachten om mensen weer in levenden lijve te zien en te spreken”, vult De Visser aan. “Elkaar echt ontmoeten geeft toch echt de meeste inspiratie.”