Hackathonnen
in de haven

Het is tijdens Zeehavendagen Amsterdam een traditie aan het worden: de Amsterdam Port Hackathon. De opzet is eenvoudig: stuur honderden studenten de haven in om een kijkje te nemen in de keuken van grote bedrijven en verslag te doen van hun bevindingen. Wat hebben zij ter plaatse gehoord en gezien? Wat is hen opgevallen? Wat kan er beter? En dat allemaal op één en dezelfde dag graag.

Eerlijk is eerlijk: de editie van 2025 verliep niet helemaal volgens plan. De combinatie van een staking in het openbaar vervoer en de eerste tropische dag van het jaar zorgde ervoor dat vrijdag circa honderdvijftig studenten aan de start verschenen. Zij gingen met bussen op weg voor een bezoek aan één van de deelnemende bedrijven: het Afval Energie Bedrijf, Commodity Centre en Ofi, Damen Shiprepair Amsterdam, Loodwezen en Spliethoff, overslagterminal TMA Logistics en Graniet Import Benelux.

Bij CCN maakt een groep van veertien studenten nader kennis met de cacaoboon. “Het bruine goud,” zoals officemanager Maxime Pollé het omschrijft tijdens een rondleiding langs de loodsen waar duizenden tonnen cacaobonen liggen opgeslagen. “We hebben hier 110 vakken met elk een capaciteit van 1.200 ton. Een kilo bonen doet zo’n acht euro, dus jullie kunnen de rekensom zelf maken.”

Als het sommetje in de hoofden is gemaakt, vervolgt Pollé al wandelend zijn stoomcursus cacaokunde voor beginners. De meeste bonen komen uit West-Afrika en vooral Ivoorkust, legt hij uit. Andere belangrijke leveranciers zijn landen als Ghana, Nigeria, Kameroen, maar ook Ecuador en Peru. (in Indonesië produceren ze wel veel, maar blijft in Azië) De bonen komen per schip naar Amsterdam en met name in de periode tussen oktober en april moet er worden gebuffeld in het bedrijf.

Eenmaal aangekomen in de Amsterdamse haven zijn de cacaobonen bijna op hun plaats van bestemming. Het gros van de handel gaat per binnenvaartschip naar Zaanstad en Wormer. Daar staan de fabrieken van Olam Food Ingredients (ofi) waar de bonen worden verwerkt tot cacaoboter, cacaopoeder of cacaomassa. “Iedere dag sturen we wel 1500 ton cacaobonen naar onder andere de Zaanstreek,” vertelt Pollé.

Ofi is een wereldspeler op het speelveld van cacao. Het bedrijf maakt zelf geen chocolade, maar levert de ingrediënten aan de producenten van heel veel bekende merken. Susanne Folkerts (ofi): “Van elke vijf repen die wereldwijd worden gegeten, is er één gemaakt met cacao van ofi.” Interessant weetje voor de liefhebber: de kleur van Oreo-koekjes wordt bepaald in de fabrieken van ofi tijdens het productieproces. “Dit proces wordt ook wel ‘Dutching’ genoemd”, onthult Folkerts. “Iets dat verwijst naar het van oorsprong in Nederland door Coenraad van Houten ontwikkelde productieproces om de bittere smaak en de kleur van cacao poeder te beïnvloeden.

De studenten maken als onderdeel van de Hackathon foto’s en filmpjes voor de vlog over de herkomst, het transport, de opslag en de verwerking van de cacao. Later op de dag moet de productie worden ingeleverd bij de jury. De hoge bergen met bonen deden het goed in beeld, maar het spektakel kwam van de medewerkers die buiten een vrachtwagen met zakken bonen verwerken, het kiepen van de container op de transportbanden en de snelheid waarmee dat gaat.

De in polypropylene zakken verpakte bonen die worden gelost, komen uit Ecuador, meldt Pollé. “We werken liever met losse bulk. Daar is onze terminal op ingericht. Jute zakken kunnen worden hergebruikt, maar dit is allemaal plastic afval.” Duurzaamheid is een belangrijk onderwerp. De 7000 zonnepanelen op het dak leveren samen met de aanvulling van windenergie de stroom voor de bedrijfsvoering.

Duurzaamheid is het favoriete onderwerp van Susanne Folkerts, die zich namens afnemer ofi bij de rondleiding met studenten. Folkerts is, even diep ademhalen, Global Operations Head of Sustainability and Environment. Het komt er op neer dat zij dagelijks bezig is om de ecologische voetafdruk van de multinational te verkleinen. “We zijn beursgenoteerd, maar hebben ook oog voor mens en milieu.”

Dat laatste is geen loze kreet. De zorg voor de cacaoboeren en hun omgeving is ook in het belang van de onderneming zelf. “Het is onderdeel van onze bedrijfscultuur,” vertelt Folkerts. In de fabriek in Zaanstad is een biomassacentrale gebouwd waarin de schillen van de cacaobonen als brandstof worden gebruikt, goed voor de helft van het totale energieverbruik.

De studenten luisteren met belangstelling. “Heel tof,” reageerde Pim Rebel na afloop. “Ik heb er best veel van opgestoken.” De 20-jarige Blaricummer heeft net zijn opleiding aan het MBO-College in Hilversum afgerond en wil na de vakantie aan het werk. Is de haven misschien iets voor hem? Lachend: “Ik heb wel iets met schepen, maar nog meer met achtbanen. Ik kan na de zomer als techneut aan de slag bij Walibi.”

Vrijwilligers gezocht telt in totaal 9 locaties in Nederland, Duitsland en België. De Koopman Logistics Group B.V. bevindt zich in Leek. Koopman Car Terminal is sinds 2003 gevestigd in Amsterdam-Westpoort.