Opleiden voor de haven

Het Scheepvaart en Transport College (STC) wordt wel eens gezien als een 010-club. Ten onrechte. Nog los van het feit dat er aanstaande havenprofessionals vanuit het hele land geschoold worden, het instituut daarnaast ook deeltijd- en volwassenonderwijs op locatie aanbiedt, had STC ook meerdere jaren een vestiging in Amsterdam. En wel in Sloterdijk. Voor om- en nascholing van professionals is het nog steeds actief in de Amsterdamse haven. Alle reden dus voor een vraaggesprek met Nawin Manbodh, Business Development Manager bij STC.

Opleiden begint bij oprechte interesse hebben in de sector bij de aanstaande student. Het idee bestaat helaas dat de havensector een mannenwereld is. En dat er vooral sprake is van ‘vies’ werk. Dat beeld is beslist niet terecht. De haven biedt een scala aan mogelijkheden. STC biedt opleidingen die hier een invulling aan kan geven. Van praktijk tot theorie, van klassikaal tot echte simulaties en nog veel meer.

Ik zou tegen jongeren bijna zeggen: “hoe kan het dat ze nog niet voor de havensector hebben gekozen?” Er is een enorm tekort aan geschoold personeel en deze tekorten lopen alleen maar op. Naast een uitdagende baan met een goed salaris, biedt de havensector ook een zekerheid als het gaat om werk. De havensector is absoluut de motor van de economie, meer zekerheid kun je bijna niet krijgen. Naast werkervaring opdoen is jezelf blijven ontwikkelen natuurlijk van essentieel belang, vandaar dat STC zowel aanstaande professionals als mensen die al werken in de haven opleidingen aanbiedt.

Het klopt dat zorg en techniek, om twee sectoren te noemen, meer in de belangstelling staan. Er wordt ook in de media meer aandacht aan besteed, en daarnaast is ‘havenwerk’ een nogal breed begrip. Van bureauwerk bij een transportbedrijf tot operators bij een chemisch bedrijf: het isallemaal havenwerk. Door het relatief onbekende van de haven, die immers ook niet meer echt in de stad gevestigd is, is het een sector waar men niet direct aan denkt als toekomstige werkplek. Ik vind het jammer. Hier ligt een taak voor iedereen om de havensector meer te promoten.

Als wij jongeren meer inzicht geven in de mogelijkheden en ook werkzoekenden deze sector onder de aandacht brengen, dan ben ik ervan overtuigd dat het imago van de havensector in positieve zin zal toenemen. Kijk alleen al naar de distributiecentra die als paddenstoelen uit de grond schieten in Amsterdam en omstreken. Die bieden veel kansen voor jongeren en werkzoekenden.

Heel makkelijk. Laat ons weten dat er behoefte is aan een leertraject en we gaan samen kijken welke opleidingstraject het best bij de organisatie past. Door mee te denken met de klant kunnen wij voor maatwerk zorgen.

Je hoeft van het werken in de haven geen vuile handen te krijgen. Het aanbod aan functies is breed en divers.

Edward Straus, Programmamanager bij Nova College heeft een duidelijke boodschap aan mensen die de haven nog niet kennen. “Je vindt hier een breed pallet beroepen. Mensen moeten daarbij niet alleen denken aan het zogenaamde zware of vuile werk. De haven kent niet alleen ook veel administratieve functies, maar loopt daarnaast qua digitalisering en automatisering vaak voorop. Er is, kortom, veel meer interessant en uitdagend werk in de haven te vinden dan veel mensen denken.”

Allereerst is het belangrijk te onderkennen dat ‘havenwerk’ lang niet alleen te maken heeft met het laden en lossen van schepen. Of, zoals Sally Wielinga, Teammanager bij Amsterdamwerkt! benadrukt: “Ook distributiecentra en chemische bedrijven die in het havengebied gevestigd zijn zien we als havenbedrijven.”

Jammer is alleen, en dat horen we vaker bij het maken van deze editie van Ways to Sea, dat inwoners van Amsterdam vaak nauwelijks besef hebben van het feit dat de vierde haven van Europa in en rond de stad gevestigd is.

“Vanwege die onbekendheid,” stelt Straus, “zien we vaak dat mensen zich niet realiseren dat ze als werknemer een toekomst kunnen hebben binnen de havencommunity – ook op latere leeftijd.” Hij geeft als voorbeeld medewerkers in meer traditionele bankkantoren. “Die kantoren worden nu in snel tempo gesloten, maar het betreft hier medewerkers die over een grote mate van analytisch denken beschikken. Dat is ook voor de functie van operator van belang. En ook planners bij een transportbedrijf of distributiecenter hebben die kwaliteit nodig.”

Zowel Straus als Wielinga geven daarmee aan, dat werknemers vanuit een andere sector of functie relatief eenvoudig omgeschoold kunnen worden. Straus: “Dat geldt zeker voor MBO 2,3 en 4 niveau”.

Wielinga is bij Amsterdamwerkt! juist actief bij het omscholen van mensen die nu werkloos zijn. “Wij voeren reïntegratietrajecten uit voor de burgers van de gemeente die een uitkering hebben.” Dit doet de organisatie onder meer in de vorm van ‘voorschakeltrajecten’. Dit zijn kortdurende reïntegratietrajecten richting een baan. “Die trajecten duren zes tot maximaal tien weken”, geeft Wielinga aan. Het betreft daarbij vaak werk op instapniveau. Startfuncties dus, op een laag instapniveau. “En ondanks robotisering en automatisering zijn die functies er beslist nog.”

Zowel Straus als Wielinga merken dat het beeld dat Amsterdammers van de haven hebben niet altijd positief is. Straus: “Onbekend maakt ook hier onbemind. Men denkt dat het vies werk is, ver van de binnenstad en slecht bereikbaar. Wij hebben er een rol in te laten zien dat het ook anders is.”

Omdat het werk in de haven uit een breed scala aan functies bestaat heeft Amsterdamwerkt! diverse reïntegratietrajecten. Zo bieden ze het traject ‘werken op het water aan’, voor puur nautische functies. Maar daarnaast is er ok het traject ‘logistiek’, dat heel goed aansluit op het werken in de haven. En ten slotte is er het traject ‘Werken in de haven’. “We geven certificeringen na kortlopende trainingen of cursussen”, geeft Wielinga aan. “Denk daarbij aan een opleiding tot heftruck-chauffeur, of het trainen in het veilig verplaatsen van lasten. Zo maken we mensen klaar voor een specifieke functie.”

Soms is het omscholen een relatief eenvoudig project, geeft Straus aan. Zo werden werkloze technici binnen zes weken omgeschoold tot installateur van zonnepanelen. “Dan heb je tegenwoordig toch een hip verhaal te vertellen bij een verjaardagsfeest.” Ook smart maintenance is een actueel thema. “Juist nu de energietransitie op stoom komt wil je geen onderdelen verspillen. Slim onderhoud kan daarbij helpen. Daar hebben we een masterclass voor ontwikkeld.”