Ondernemen in oorlogstijd

Bontrup is sinds 2007 actief in Oekraïne. Dat had ook een ander land kunnen zijn, vertelt Peter. “Onze vader komt van de boerderij. Hij heeft echt iets met landbouw, en dat hebben wij van hem geërfd. We zijn eerst op zoek gegaan naar plek op de wereld waar voldoende ruimte is om efficiënt landbouw te bedrijven. We hebben in Argentinië gekeken, maar dat was toch wel erg ver weg. Daarna kwam Oekraïne in beeld.”

Het resultaat was een modern landbouwbedrijf voor de verbouw van graan. Daar zit de toekomst, vertelt Bram. “De wereldbevolking groeit, en daarmee ook de behoefte aan voedsel. Wij leveren hoogwaardige granen die op een duurzame manier zijn geproduceerd. De oogst gaat via de haven van Odessa naar landen die zelf geen graan verbouwen. Dat kunnen de Noord-Afrikaanse landen zijn, maar ook Zuid-Korea.”

In enkele jaren tijd kwam de vervallen landbouwgrond tot bloei, letterlijk en figuurlijk. Peter: “Er werken bijna 400 mensen op het bedrijf. Die kwamen aanvankelijk te voet naar het werk, daarna op de fiets of de brommer en nu met de auto. Dat was ook de afspraak die we vooraf met elkaar hebben gemaakt. We komen niet voor even. We willen dit langdurig en goed doen, met veel zorg en aandacht.”

De inval van Rusland op 20 februari 2022 maakte alles anders. Het bedrijf ligt weliswaar niet in de frontlijn, maar kreeg toch op allerlei manieren te maken met de oorlog. “Het betekent dat wij er niet meer heen kunnen, hoe graag we dat ook zouden willen. Het zaaien en oogsten gaat gewoon door, maar we hebben ook medewerkers die aan het front vechten. Gelukkig is niemand gewond geraakt, of erger.”

Een heftige gebeurtenis was de inslag van drie Noord-Koreaanse raketten in het graansilocomplex van het bedrijf, enkele maanden terug. De aanval was vooral bedoeld om de infrastructuur te beschadigen en angst te zaaien. “Eerst kwam een drone de situatie verkennen,” vertelt Bram. “Dat was het sein voor onze medewerkers om zich in veiligheid te brengen. Een dag later sloegen die twee raketten in.” Dat was schrikken, maar vervolgens pakte iedereen de draad weer op. Het is een kant van de oorlog die voor buitenstaanders onbegrijpelijk is, beseft Peter. “Aan beide kanten van de grens is iedereen klaar met de oorlog. Er zijn Russen die een raket zien overkomen en de telefoon pakken om vrienden in Oekraïne te waarschuwen. En er worden veel raketten naar plekken geschoten waar niemand woont.”

Het wachten is op het einde van de oorlog. Dat is aan de strijdende partijen, en de Verenigde Staten en Europa die druk kunnen uitoefenen om de twee landen aan tafel te krijgen én Oekraïne kunnen helpen aan een goede uitkomst. Bram: “We mogen nooit vergeten dat Oekraïners ook voor ons vechten. Het land is een buffer tussen Rusland en de rest van Europa. Het moet duidelijk zijn dat het hierbij moet blijven.”

In de Amsterdamse haven wordt al nagedacht aan de periode na de oorlog, aan de wederopbouw van het land. Daar liggen ook kansen voor Bontrup. “Opbouwen is bij uitstek ondernemen. Wij hebben het grote voordeel dat wij er al zitten. We zijn geen avonturiers die even snel komen kijken of er nog wat te halen valt. We kennen het land, de cultuur en de mensen. En we zijn van alle markten thuis.”

De eerste projecten zijn al opgestart. Op de grens tussen Oekraïne, Roemenië en Moldavië wordt gewerkt aan een nieuwe haven. Ook liggen er plannen klaar om met Europese subsidie biogasinstallatie te bouwen. “Er zijn oneindig veel gewassen in de regio. Van die gewassen maak je gas en het gas zet je om in groene stroom. Er moet ontzettend veel gebeuren en dit zijn precies de dingen waar wij goed in zijn.”