Een paar dagen voor het Havengildediner had wethouder Hester van Buren de nieuwe minister van Infrastructuur en Waterstaat op bezoek gehad. Barry Madlener had bij haar geïnformeerd naar de moeizame verhouding tussen het stadsbestuur en de haven. “Het was een goed gesprek,” vertelde Van Buren in haar speech. “Ik heb benadrukt dat we de haven ontzettend belangrijk vinden. De minister is met een andere indruk naar huis gegaan, dat kan ik u verzekeren.”

Stad en haven, haven en stad. De relatie liep als een rode draad door de avond in het Okura Hotel heen. Dat had vooral te maken met het thema van het jaarlijkse diner van de havengemeenschap: de 750e verjaardag van Amsterdam. Tussen de gangen van het diner door werd uitgebreid terugblikt op de ontwikkeling die de stad door de eeuwen heeft doorgemaakt, én de cruciale rol die de haven daarbij heeft gespeeld als middelpunt van alle economische bedrijvigheid.

Ook bij de viering van het jubileum van de hoofdstad zal de haven nadrukkelijk in beeld komen. Met name in de maand augustus zullen alle ogen zijn gericht op het water, wanneer de tiende editie van SAIL Amsterdam wordt gehouden. Algemeen directeur Mitra van Raalte was bij het diner aanwezig om te vertellen over de voorbereidingen voor de komst van ruim twee miljoen bezoekers die tussen 20 en 24 augustus naar 800 schepen komen kijken. “Het wordt een feestje,” beloofde ze.

Zeker tijdens SAIL zijn stad en haven weer even één, maar dat is niet altijd het geval. In het Okura viel herhaaldelijk de naam van Damen Shiprepair in Noord. De stad had kant-en-klare plannen voor de bouw van 10.000 woningen op het terrein van de werf. Het was de provincie Noord-Holland die in september het bedrijf de helpende hand bood door het Cornelis Douwesterrein aan te wijzen als industriegebied van provinciaal belang, tot ongenoegen van het stadsbestuur.

In zijn toespraak stond voorzitter Ramon Ernst van Amports uitgebreid stil bij de slag om de scheepswerf. “De haven mag geen speelbal zijn van alleen lokale belangen. Ja, er moeten huizen worden gebouwd. Maar zonder werk geen bestaanszekerheid en zonder bedrijven geen werk.” De haven en de bedrijven verdienen een bredere moederschoot, aldus Ernst, die er voor pleitte meteen maar de hele haven te verheffen tot gebied van provinciaal of zelfs nationaal belang. 

De voorzitter wees daarbij op de rol die het havengebied speelt en gaat spelen bij de energietransitie. Ernst: “We hebben hier de nieuwe bio-glycerinefabriek van Argent, de grootste van Europa. Eurotank komt met een bewerkingsfabriek voor biobrandstoffen. Voor de kust komt de grootste energiecentrale van het land. De installatie, de productie, de aanlanding en het onderhoud vinden hier plaats. Het zijn ontwikkelingen die leiden naar een duurzame toekomst.”

Ernst kreeg bijval van Jan Hendrik Dronkers, de secretaris-generaal van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat die naar het diner was gekomen als vervanger van de minister. Ook hij benadrukte in zijn speech het belang van de haven voor de stad, voor het land en zelfs voor Europa. “In de plannen voor een sterk Europa spelen de havens een sleutelrol. Huizen kun je overal bouwen. Havens zijn alleen daar waar water en land samenkomen. Wees daar zuinig op.”

Met zelfspot erkende Dronkers dat ambtenaren geen natuurlijke bondgenoten zijn van de havengemeenschap en door ondernemers nogal eens worden beschouwd als een ‘hinderlijk obstakel’. Dat was het opstapje naar een oproep om toch vooral de krachten te bundelen voor de grote opgaven waar de haven voor staat. De ambitie om in 2050 volledig circulair te zijn, om maar eens iets te noemen. Dronkers: “We moeten het samen doen. Geen polarisatie, maar polonaise.”

Ook Amports-voorzitter Ernst deed een oproep aan alle aanwezigen die op verschillende manieren zijn betrokken bij de haven om de gelederen te sluiten. “We kunnen samen zo veel bereiken. Ik geloof in de kracht van samenwerking. Deze havengemeenschap kan bergen verzetten. Laten we het aanstaande jubileumjaar aangrijpen om de wissels om te zetten naar de toekomst. Een toekomst waarin de haven van Amsterdam blijft floreren, ten dienste van ons allemaal.”

Het jubileumjaar is bij uitstek de gelegenheid om daarbij te leren van het verleden. Ernst citeerde zijn vader, voormalig werktuigbouwkundige op de grote vaart: “De mensen moeten groot denken. De echte kansen liggen achter de horizon.” Damen-directeur Tjeerd Schulting herinnerde eraan hoe het stadsbestuur vroeger de werven de helpende hand bood. “In opdracht van de stad werd midden op elk werf een groot vat gratis bier neergezet. Dat hielp om goede krachten te werven.”