76 verhalen

Het Verenigd Cargadoorskantoor (VCK) ontstaat in 1915 door een fusie van de firma’s Wed. Jan Salm & Meijer (1763) en B.J. van Hengel (1819). Zo kwam een bundeling tot stand tussen de cargadoorsactiviteiten van beide organisaties waarbij het accent lag op het scheepvaartverkeer op Noord-Europa. Ze waren beiden agent van de Koninklijke Nederlandse Stoomvaartmaatschappij. 

Lange tijd kende de onderneming meerdere firmanten, ook uit Rotterdam. Die firmanten zijn langzaam maar zeker uitgekocht en het bedrijf kwam in handen van Mr. H. I. Möller. Die had geen kinderen en zo is VCK in 1989 door hem overgedragen aan een stichting die zich hoofdzakelijk richt op medisch  wetenschappelijk onderzoek.

“De activiteiten van VCK zijn in de loop van de jaren sterk verbreed”, meent VCK-topman Ron Lahman. “Zo waren we pioniers op het gebied van ro/ro, waarvoor  in de Coenhaven speciaal faciliteiten zijn gebouwd. Later zijn we actief geworden in de reiswereld, onder andere met het label VCK Travel en zijn de logistieke activiteiten uitgebreid in binnen- en buitenland.” 

Met activiteiten op Schiphol en in de reissector kreeg ook VCK in 2020 te maken met diverse uitdagingen als gevolg van Covid-19. “Toch hebben we vorig jaar op de luchthaven een heel nieuw en innovatief loodscomplex gebouwd”, aldus Lahman. “En richten ons op die locatie sindsdien mede nadrukkelijk op het pharma-segment.” 

Lahman noemt Amsterdam een internationaal knooppunt bij uitstek. “Er zijn maar weinig plaatsen in de wereld waar de nautische- en de luchthaven zo dicht bij elkaar zitten. Alle modaliteiten komen hier bij elkaar. Het is ook een gebied met vele mogelijkheden, maar je moet wel de kansen zien en die pakken. Zijn devies richting ondernemers is: “Realiseer je dat verandering van alle tijden is en wees als organisatie daarop voorbereid. Ons bedrijf is wat dat betreft een goed voorbeeld.”

Meteen nadat Cor Oudendijk de havenpenning in 2008 kreeg toegekend, beloofde hij die ooit neer te leggen onder een heipaal van de nieuwe zeesluis. Aldus gebeurde op 23 september 2017. De oud-directeur van het Havenbedrijf Amsterdam was een groot voorstander van de nieuwe en veel grotere ‘toegangspoort’ van Amsterdam. “Het is een eer die penning hier te kunnen begraven”, zei hij. “Hij ligt daar goed.”

Wie de 75-jarige geschiedenis van de CVV schetst, vertelt deels de geschiedenis van de familie Schrijver. Sinds 1956 draagt zij met drie man sterk – opa Arie († 2005), vader Bert en zoon Mark – bij aan het reilen en zeilen van de vof.

Spil in de familietraditie is Bert Schrijver (59) die begon in november 1981. “In 1980 moest ik verplicht in militaire dienst”, blikt Bert terug. “Niet veel later kreeg ik van mijn vader te horen dat er een plek vrijkwam bij de CVV. Na sollicitatie én goedkeuring van de leden werd ik aangenomen.” Jammer dat opa Arie dat in 2006 net niet meer heeft meegemaakt. Ook in het jaar dat Mark (32) vennoot werd bij de CVV. “Mijn vader zou apetrots zijn geweest.”

In 1911 begint Piet ter Haak een scheepsonderhoud bedrijf onder de naam P. ter haak & Zn. Hij werkt op de diverse scheepswerven in Amsterdam, zoals ADM, NDSM en De Nederlanden. Als de werven het in 1965 zwaar krijgen, begint Ruurd ter Haak zijn eigen stuwadoorsbedrijf op de Javakade. Toen in 1978 de containerisatie doorzet begint zijn zoon Richard – de derde generatie – Container Company Amsterdam. Daarna ontstaat in 2003 ontstaat de Barge Company Amsterdam, een service met binnenvaartschepen tussen Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan en in 2015 start onder leiding van Michael ter Haak de vierde generatie met het bedrijf CBox Containers Netherlands.

Met een op- en overslag van circa 600.000 ton cacaobonen per jaar mag Amsterdam zich de grootste cacaohaven ter wereld noemen. Een omvangrijke hoeveelheid bedrijven in het Noordzeekanaalgebied vervult een onderdeel in het proces van bean to bar. Genoeg materiaal voor een hedendaags verhaal over deze sector, maar hoe zit het eigenlijk met de historie van de Amsterdamse cacaoboon? Hoe belandde die in de hoofdstad.

Het verhaal begint bij de Azteken. Deze bevolkingsgroep uit Mexico was tussen de veertien en zestiende eeuw de allereerste groep die begon met de verwerking van cacao. De Azteken begonnen met het de verwerking van de cacao tot een exclusief drankje voor de elite in de samenleving. Daarnaast diende de boon als betaalmiddel. Het drankje werd toen nog vaak gemixt met chili en water om het meer smaak te doen geven. 

De Spanjaarden veroverden in de zestiende eeuw grote delen van Midden- en Zuid-Amerika. Via deze weg raakten de Spanjaarden in aanraking met cacao. Ze namen de bonen mee zodat het Europese hof ook kon kennismaken met het drankje, dat volgens de kenners een positieve invloed had op je gezondheid. Vanuit het Spaanse hof verspreidde de verhalen over het magische drankje en steeg de vraag naar cacaoproeverijen zich door heel Europa. 

Begin negentiende eeuw was cacao inmiddels in Nederland een populair product. De bonen die ons land importeerde werden geteeld in overzeese koloniën. Amsterdam was gezien hun aandeel in de Sociëteit van Suriname nauw betrokken bij dit proces. In Suriname was de cacaoproductie namelijk flink op gang gekomen. De bonen werden verscheept via de Amsterdamse haven en gaf chocolatier Casparus van Houten inspiratie voor een belangrijke uitvinding. Van Houten introduceerde cacaoboter en ‘dutching’. Een proces waarbij de bittere smaak van cacao verdwijnt en daardoor meer ‘in de smaak’ zou vallen bij een breder publiek.

Als wereldspeler in de cacaohandel heeft Nederland een grote rol in het streven naar duurzame chocola. In 2011 tekenden een aantal bedrijven de ambitieuze doelstelling om in 2025 een volledig gecertificeerde cacaoconsumptie te hebben in Nederland. Wageningen Economic Research doet onderzoek naar de stand van zaken rondom de certificering.