“In mei 2020 is begonnen met een plan en tijdlijn voor het testen van de sluis”, aldus Peter Maanders, Commercial Manager bij Port Towage Amsterdam. “Rijkswaterstaat nam het voortouw om samen met bouwconsortium OpenIJ de sluisdiensten en nautische dienstverleners een plan op te stellen om dat voor elkaar te krijgen.”

Vervolgens startte in juni 2021 het operationeel testen zonder werkelijke scheepvaart. Maanders: “Vanaf medio oktober 2021 zijn de eerste daadwerkelijke testen met kleine schepen begonnen. Hieronder waren ook sleepboten. Bij deze testcase ging het vooral om de inrichting van de kolk en de stromingen die veroorzaakt zouden worden door zoet en zout watervermenging in de kolk."

“Voor onze sleepboten is er geen wezenlijk verschil ten opzichte van de Noordersluis”, legt Maanders uit. “We hebben en houden twaalf sleepboten operationeel.” Groot voordeel van het nieuwe complex voor de slepers is wel dat de nieuwe zeesluis breder is. “Daardoor hebben we meer manoeuvreerruimte.”

Vanaf 22 november vorig jaar heeft de nieuwe sluis proefgedraaid met scheepvaart in allerhande maten en diepgangen van binnen naar buiten en vice versa met behulp van sleepboten. “Daarna is de sluis goedgekeurd voor het normale schutproces.” Maanders ziet het hele proces als een goed voorbeeld van hoe efficient Port Towage Amsterdam samenwerkt met betrokken partijen als Loodswezen IJmond, de Vletterlieden (CVV), Port of Amsterdam, Rijkswaterstaat en OpenIJ. “En als we het over de zeesluis zelf hebben, zijn we natuurlijk apetrots dat deze nu officieel operationeel is."

Ze vormen een essentiële schakel in de haven: de boatmen die komende en gaande schepen aan- en ontmeren. In IJmuiden heten ze ‘Vletterlieden’, in Amsterdam spreken we over de ‘Koperen Ploeg’.

Voor het team in Amsterdam betekent de opening van de sluis, dat er vaker sprake zal zijn van piekmomenten, legt Mike Schotte, voorzitter van de Koperen Ploeg uit. “Er zullen meer scheepsbewegingen op hetzelfde moment plaats gaan vinden. Dat is wellicht een wat grotere uitdaging, maar die kunnen we zeker aan.” Daarnaast zal het feit dat schepen onafhankelijk van het getij geschut kunnen worden in de sluis ook zorgen voor een constantere stroom schepen verspreid over de dag van en naar Amsterdam.

Voor de Vletterlieden is de nieuwe sluis een grote verandering. “De krachten die in deze sluis spelen zijn groter en forser dan voorheen”, legt Mark Emmelot, voorzitter van de Vletterlieden in IJmuiden uit. “Daarmee is ons werk risicovoller geworden.”

Doordat de nieuwe sluis drie meter dieper is dan de oude, ontstaat ook een andere werking tussen zout- en zoetwater. “Als de sluisdeur opengaat krijg je een reactie tussen het inkomend en uitgaand water. Daar moet je op bedacht zijn, want het schip wordt onderhevig aan waterkrachten die je niet ziet, maar die wel een grote rol spelen”, vertelt Emmelot. Zo zullen er waarschijnlijk meer trossen nodig zijn om schepen stil te leggen. “Het klinkt paradoxaal, maar in de nieuwe grotere sluis is ons werkterrein eigenlijk kleiner geworden.”Trots is Emmelot beslist op de nieuwe, moderne sluis. “We zijn klaar voor de toekomst.”