“De zeesluis was een rode draad bij alles waar wij mee bezigwaren bij Havenbedrijf Amsterdam”, geeft CEO Koen Overtoom aan. “Al voordat ik bij het havenbedrijf in dienst kwam, en dat was in 2005, stond de sluis op de agenda.” Na de eeuwwisseling nam de schaalvergroting in de scheepvaart snel toe. “We hebben al snel aangegeven dat een nieuwe sluis nodig was voor de ontwikkeling van de haven, zeker als we kijken naar de containermarkt.” De oude sluis kon schepen faciliteren tot 6000 teu, “dat is tegenwoordig de onderkant van de containermarkt”, stelt de CEO.

Overtoom geeft aan dat nooit het doel is geweest de allergrootste zeeschepen ruimte te geven, “maar je wil wel een groot deel van de markt, zeker op de nood-zuid trade kunnen bedienen.”

Met de nieuwe sluis kunnen deze schepen van en naar Amsterdam komen, “en dat ook nog eens onafhankelijk van het getij”, benadrukt Overtoom. “Dat betekent dat onze klanten efficiënter bediend kunnen worden. Daarbij helpt ook de moderne techniek van de nieuwe sluis – het komt de betrouwbaarheid van onze dienstverlening absoluut ten goede.”

Met bewondering kijkt Overtoom terug op de bouw. “Wat de bouwers presteerden is geweldig. Een enorm bouwwerk op een heel kleine ruimte, terwijl de dagelijkse scheepsbewegingen gewoon doorgingen.” “Uiteindelijk hebben onze klanten niet geleden onder de werkzaamheden, maar voor de omwonenden is een operatie op dit niveau niet altijd comfortabel geweest. Die ongemakken behoren nu tot het verleden."

Nu de voordeur in goede staat is, kijkt Overtoom vooruit naar andere verbeteringen aan de infrastructuur die nodig zijn. “We zijn, samen met Rijkswaterstaat, bezig met aanpassingen aan het Noordzeekanaal. Ook die verbinding moet betrouwbaar en robuust blijven, en we pakken het probleem van de zoutindringing aan, dat met de grote sluis groter is geworden.” Daarnaast blijft er aandacht voor alle andere aspecten van de haven, zoals de spoor- en binnenvaartverbindigen. “De nieuwe sluis dwingt ons in zekere zin alle onderdelen van de haven toekomstbestendig te maken. Daar zijn we dagelijks mee bezig.”

ORAM heeft niet voor niets als pay-off ‘voor ondernemend Amsterdam’. “En daarom zijn we trots op de nieuwe zeesluis in IJmuiden”, aldus ORAM-directeur Kees Noorman. “Samen met alle andere partijen die zich inzetten voor een optimaal ondernemingsklimaat in en rond Amsterdam, hebben wij ons hardgemaakt voor de bouw van deze nieuwe voordeur naar Amsterdam.”

De Noordersluis was bij de bouw voorbereid op schepen van een omvang die nauwelijks te overtreffen leek. Noorman: “We weten inmiddels dat de schepen in de loop van de tijd langer en breder werden. En dat de havens langs het kanaal groeiden. Daarnaast moest bij het passeren van de oude sluis vaak rekening gehouden worden met het getij en liep het kunstwerk, bijna honderd jaar geleden opgeleverd, ook technisch op de laatste benen.”

De leeftijd van de Noordersluis kwam de betrouwbaarheid van de toegang tot het Noordzeekanaal niet ten goede, vindt Noorman: “We hebben ons als ORAM, in het belang van alle leden én de regio, ingezet voor de keuze van een geheel nieuwe sluis met een grotere capaciteit. Bredere en langere schepen kunnen schutten, vaak meerdere tegelijkertijd, en dit getijde-onafhankelijk in een betrouwbare, state-of-the-art zeesluis. De grootste ter wereld.”

Een schitterende voordeur schept verplichtingen. Noorman: “Ondernemers in de regio moeten de kansen die de nieuwe verbinding biedt oppakken. En dat gebeurt ook. Daarnaast mogen we niet vergeten dat de grote investering in de zeesluis ook verplichtingen schept voor de politiek. Blijf investeren in de logistieke en nautische functie van deze regio, zou ik aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen willen zeggen. Ik zie de feestelijke opening van deze sluis nadrukkelijk als kick-off voor verdere versterking van juist die functie. Met deze sluis kan de stad en de regio weer een eeuw vooruit. Graag feliciteer ik alle ondernemers, en alle gemeenten langs het kanaal met de nieuwe voordeur!”

Het zal niet iedereen bekend zijn, maar de invloed van de Havenmeester van Amsterdam reikt verder dan de stadsgrenzen. Het gaat om een gebied dat de 12 mijlszone voor de kust beslaat, via de sluis van IJmuiden en het Noordzeekanaal, tot de Oranjesluizen in Amsterdam. Vandaar dat Milembe Mateyo, Havenmeester in Amsterdam, nauw betrokken was bij de bouw en opening van de nieuwe zeesluis.

“Het was duidelijk dat de oude sluis vervangen moest worden”, begint Mateyo het gesprek. “Na bijna een eeuw was de installatie verouderd en niet meer geschikt voor de huidige eisen van het scheepvaartverkeer.”

Honderd jaar geleden kon niet voorspeld worden hoe groot de schepen zouden worden, maar is wel een forse sluis gebouwd met ruimte voor groei. “Precies dat is nu ook gebeurd”, stelt Mateyo. “Met deze nieuwe sluis zijn we toekomstbestendig qua grootte en omvang van de scheepvaart.”

De nieuwe sluis heeft voor de Havenmeester vooral voordelen. “We zijn nu veel minder afhankelijk van het getij in de planning van onze scheepsbewegingen.” Mateyo geeft aan dat die planning te zien kan worden als een klok met heel veel radartjes. “Een schip komt niet zomaar. Het is steeds de vraag of de terminal van bestemming een ligplaats heeft, of het schip veilig door het kanaal kan varen, of slepers, loodsen of vletterlieden voorhanden zijn en of de zeesluis op het juiste moment beschikbaar is. Die beschikbaarheid verbetert nu fors, en dat betekent dat deze essentiële voordeur in IJmuiden ervoor zal zorgen dat alle andere radartjes van de klok soepeler zullen draaien. Dat maakt het leven van een Havenmeester eenvoudiger.”